შეჩერდი, სანამ მართავ: ავტოპილოტი და ლიდერობის უხილავი საფრთხე

❝ ლიდერისთვის საშიში მდგომარეობაა როდესაც ვერც კი ამჩნევს, რომ აღარ ფიქრობს. ❞

თანამედროვე ლიდერების დიდი ნაწილი მოქმედებს ,,მაღალი სიჩქარით“ გადატვირთული გრაფიკის პირობებში გადაწყვეტილებების მიღებითა და მუდმივი პრობლემების მოგვარებით. თუმცა, სწორედ ამ სწრაფ ტემპში იმალება ერთ-ერთი ყველაზე უხილავი საფრთხე — ავტოპილოტზე გადასვლა.

რა არის ავტოპილოტი ლიდერობაში?

,,ავტოპილოტი“ ნიშნავს ლიდერის მოქმედებას ჩვევების, მექანიკური რეაქციებისა და ნაცნობი გზების მეშვეობით. ნეირომეცნიერების მიხედვით, ამ დროს ტვინი Default Mode Network-ს (DMN) ანიჭებს უპირატესობას, რაც ნეგატიურ გავლენას ახდენს ყურადღების კონცენტრაციაზე, ახალ იდეებსა და შემოქმედებით გადაწყვეტილებებზე (Andrews-Hanna, 2021).

ავტოპილოტის რეჟიმი ძალიან სახიფათოა სტრატეგიული გადაწყვეტილებების დროს, როდესაც ლიდერს სჭირდება ფიქრის სიღრმე, სიტუაციური სიფხიზლე, მოქნილი და სიღრმისეული აზროვნება.

კვლევები გვიჩვენებს…

2022 წლის კვლევამ (Dane & Brummel, Academy of Management Review) აჩვენა, რომ ავტოპილოტზე მოქმედი მენეჯერები:

• ნაკლებად აკვირდებიან საკუთარი აზროვნების პროცესს;

• იყენებენ ინტუიციას, რომელიც ხშირად ძველ გამოცდილებას ეყრდნობა;

• უშვებენ მეტ შეცდომას, როდესაც რეალობა ცვლილებას ითხოვს.

ამრიგად, ისინი ხშირად რეაგირებენ არა იმაზე, რაც ხდება, არამედ იმაზე, რაც „მათ წარმოდგენაში“ უნდა ხდებოდეს.

რატომ უნდა გააკეთოს ლიდერმა პაუზა?

როგორც Lisa Feldman Barrett (2020) ამბობს:

„გრძნობასა და რეაქციას შორის პაუზა  ყველაზე მძლავრი ნეიროპლასტიკური სივრცეა ზრდისთვის.“

სწორედ ეს პაუზა ქმნის საშუალებას, რომ ლიდერმა:

• აკვირდებოდეს საკუთარ აზროვნებას;

• არ იმოქმედოს მხოლოდ ჩვევით;

• არ გამოტოვოს შესაძლებლობები აზროვნების განახლებისთვის.

  
  

ავტოპილოტიდან გამოსვლა ლიდერის შინაგანი გადაწვეტილებაა.

ეს ნიშნავს კითხვების დასმას საკუთარ თავთან:

• „გადაწყვეტილებებს მექანიური ჩვევების საფუძველზე ვიღებ, თუ გაცნობიერებულად?“

• „მაქვს სივრცე ფიქრისთვის, რომელიც ახლებურად დამანახვებს რეალობას?“

• „რატომ ვიმეორებ იმავე სტრატეგიას ახალ სიტუაციაში?“

ლიდერი, რომელსაც შეუძლია შეაჩეროს ტემპი და დააკვირდეს საკუთარ აზროვნებას, იძენს ყველაზე ძვირფას რესურსს — ინტელექტუალურ თავისუფლებას.

გამოყენებული წყაროები:

• Andrews-Hanna, J. (2021). The Neuroscience of Default Mode Thinking.

• Dane, E. & Brummel, B. (2022). Cognitive Traps of Managerial Habit. Academy of Management Review.

• Barrett, L. F. (2020). Seven and a Half Lessons About the Brain.